Participatietools in Nederland: welke kun jij het beste kiezen en waarom?
Participatie van burgers is van cruciaal belang bij de ontwikkeling van stedelijke en beleidsprojecten. Door middel van effectieve participatietools kunnen beleidsmakers de mening van bewoners verzamelen, waardoor ze beter geïnformeerde en breed gedragen beslissingen kunnen nemen. Deze tools variëren van eenvoudige enquêtes tot geavanceerde platforms die gebruikmaken van kaarten, interactieve dashboards en real-time feedback. In deze blog vergelijken we PraatMee met andere bekende online participatietools in Nederland, met aandacht voor verschillende functies en toepassingen.
Waarom is participatie belangrijk in beleidsvorming?
Het betrekken van burgers bij besluitvorming zorgt ervoor dat plannen en projecten beter aansluiten bij de behoeften en wensen van inwoners & stakeholders. Het geeft inwoners een stem en maakt het mogelijk om specifieke zorgen en ideeën te adresseren voordat beslissingen worden genomen. Dit helpt niet alleen om weerstand te verminderen, maar vergroot ook het draagvlak en de betrokkenheid bij de uiteindelijke uitvoering van projecten.
Enkele redenen waarom participatietools zo effectief zijn:
Betere besluitvorming: Door gebruik te maken van participatietools kunnen beleidsmakers waardevolle inzichten verzamelen die bijdragen aan gefundeerde beslissingen. Dit zorgt ervoor dat plannen beter worden afgestemd op de realiteit van de lokale gemeenschap.
Verhoogde transparantie: Het open en toegankelijk maken van feedbackprocessen vergroot het vertrouwen tussen inwoners en beleidsmakers. Het geeft bewoners het gevoel dat hun stem gehoord en serieus genomen wordt.
Effectieve communicatie: Participatietools bieden een platform voor tweerichtingscommunicatie, waardoor beleidsmakers niet alleen kunnen informeren, maar ook kunnen reageren op de feedback van inwoners. Dit bevordert een constructieve dialoog en samenwerking.
Vergelijking van online participatietools
Er zijn diverse online (vaak kaartgebaseerde) participatietools beschikbaar in Nederland, elk met hun eigen sterke punten. Hieronder volgt een vergelijking van enkele van de meest gebruikte platforms, waaronder onze eigen tool PraatMee. We onderscheiden tools & platforms op basis van de meest gebruikelijke toepassingen, modules & vraagtypen, de manier waarop de reacties worden verwerkt, en prijs.
Eerst meer weten over online participatie? Lees dan ons blog: “Wat is online participatie?”:
| Platform | Toepassingen | Modules & vraagtypen | Analyse reacties | Prijs |
|---|---|---|---|---|
| De BouwApp | Bouw- en infraprojecten | Updates over projecten volgen via de app op telefoon. Enquêtemodule met open vragen, meerkeuzevragen, selectievakjes en schaalvragen. | Communicatie via app daarnaast enquêtes | Vanaf €205/maand voor kleine projecten, €345/maand voor grotere projecten |
| Mett | Uitgebreide burgerparticipatie en/of samenwerking als sociaal intranet | Projectwebsite of participatieplatform: stemmen, flitspeilingen, enquêtes, argumenten verzamelen, projectvoorstellen indienen, en samenwerken in focusgroepen. Gebruikers kunnen reacties op kaarten plaatsen en scenario's vergelijken. | Tonen van reacties op kaarten en het gebruik van dashboards voor statistieken en data-analyse. | Vanaf €416 per maand. |
| GoVocal (CitizenLab) | Digitale burgerbetrokkenheid | Participatieplatform: informatie en updates delen met volgfunctie, enquêtes en peilingen, optie-analyse en pinnen op interactieve kaart. Mogelijkheid ideeën in te sturen en online workshops te hosten. Stemmen en prioriteiten stellen; burgerbegroting en voorstellen. | Geavanceerde dashboards, integratie met andere tools | Op aanvraag |
| OpenStad | Gemeentelijke participatie, open-source flexibiliteit | Punten intekenen op de kaart, liken en disliken van punten, keuzewijzer, voorstellen uploaden, argumenten en/of reacties, participatief begroten. | Basisstatistieken, export van gegevens | Gratis software, indicatie voor implementatie vanaf €3.500, hosting €300/maand. |
| Maptionnaire | Stedelijke planning, diepgaande data-analyse | Multiple-choice, open vragen, punten, lijnen en vlakken intekenen op de kaart. | Geavanceerde data-analyse, exportmogelijkheden, real-time rapportage | Op aanvraag |
| PraatMee (MapGear) | Directe kaartgebaseerde participatie, reageren op ontwerpen. | Punten, lijnen en vlakken intekenen op de kaart, multiple-choice, open vragen, bijlagen uploaden, schaalvragen met cijfers of emoticons. | Reacties in kaarten & interactieve dashboards; mogelijkheid tot export naar Excel & Shapefile. | Vanaf €249/maand of €995 per project. |
| Slim Melden (Civity) | Beheren van meldingen in de openbare ruimte | Meldingen maken op locatie | Dashboard met reacties naar afhandeling: terugbellen of e-mailen door gemeente | Op aanvraag |
| Smarticipatie | Stedelijke planning, diepgaande data-analyse | Gelijk aan Maptionnaire | Gebruik van Maptionnaire en de Dagen.app (data generation analysis) voor dashboards | Op aanvraag |
| Survey123 (ESRI) | Geografische informatie, ESRI-gebruikers | Tekstvelden en numerieke vragen, intekenen op de kaart | Analyse via ArcGIS, data-extractie, visualisaties. Vergt dan wel meer kennis | Op aanvraag |
| Swipocratie | Betrokkenheid jongere doelgroepen | Swipen op basis van dilemma’s | Excel waarvan infographic te maken is. | Op aanvraag |
| Synthetron | Online megafocusgroep, anonieme validatie van reacties, focusgroep-discussies. | Online megafocusgroep waarbij respondenten anoniem elkaars reacties valideren: tegelijkertijd voor alle burgers binnen een uur. | Overzicht van validatie en discussieresultaten. | Op aanvraag |
| QandR | Live interactieve sessies | Live interactie, stemmodules, visuele keuzeopties, beeld- en videofeedback. Real-time response analytics, visuele feedback presentatie | Live interactie, stemmodules, visuele keuzeopties, beeld- en videofeedback. Real-time response analytics, visuele feedback presentatie | Vanaf €50/maand voor 1 beheerder. Vanaf €240/maand voor 10 beheerders. €350 voor een enkel project/event. |
| Stakeholder Journey | Stakeholder mapping, touchpoints analyse, interactie tracking. | Opstellen evenwichtig & locatiegebaseerd stakeholderpanel, open vragen en onderverdeling in enthousiast/tevreden/ontevreden op de kaart | Reacties op de kaart en in dashboards, ook met meetmomenten door de tijd heen tijdens projecten. | Op aanvraag |
| Wevaluate (Populytics) | Burgerraadpleging bij grote en diverse groepen | Burgers laten doorleven van de positie van de besluitvormer: adviseren van de besluitvormer en daarbij motiveren ze hun advies. | Besluitvormer krijgt inzicht in de waarden, voorkeuren en zorgen van burgers. Rapportage met gedetailleerde inzichten. | Op aanvraag |
Analyse
Communicatie, Stakeholderbeheer en Doorgaande Participatie
Tools zoals De BouwApp, Slim Melden van Civity, Mett, en GoVocal zijn ideaal voor projecten waarbij voortdurende communicatie en betrokkenheid met omwonenden of stakeholders centraal staat.
De BouwApp biedt eenvoudige mogelijkheden om projectupdates te delen en feedback te verzamelen, wat vooral nuttig is in de bouw- en infrastructuursector. Dit helpt bij het stroomlijnen en centraliseren van alle communicatie.
Slim Melden biedt een eenvoudiger alternatief door burgers de mogelijkheid te geven om proactief meldingen te doen over problemen in hun omgeving. Dit maakt het geschikt voor voortdurende participatie waarbij bewoners zelf actief betrokken worden bij het signaleren van issues.
Mett en GoVocal richten zich op bredere burgerbetrokkenheid en samenwerking. Deze platforms zijn geschikt voor doorlopende participatieprojecten, waarbij burgers kunnen deelnemen aan enquêtes, ideeën kunnen delen, en betrokken kunnen worden bij besluitvorming. Ze fungeren ook als sociaal intranet, waardoor ze ideaal zijn voor organisaties die op zoek zijn naar langdurige en veelzijdige betrokkenheid van burgers.
Kwalitatief Onderzoek en Specifieke Feedback
Tools zoals Swipocratie, Synthetron, QandR, en Wevaluate zijn gericht op het verkrijgen van diepgaande inzichten en kwalitatieve feedback:
Swipocratie maakt gebruik van eenvoudige swipe-vragen om voorkeuren te peilen, wat het zeer gebruiksvriendelijk maakt, vooral voor jongere doelgroepen.
Synthetron is ideaal voor grootschalig kwalitatief onderzoek met focusgroepen waarin deelnemers anoniem elkaars reacties kunnen valideren, wat leidt tot diepgaande inzichten.
QandR biedt live interactieve sessies, wat het ideaal maakt voor evenementen en live discussies.
Wevaluate laat burgers de rol van besluitvormer ervaren, wat helpt om diepgaande inzichten in hun voorkeuren en zorgen te verkrijgen.
Kaartgebaseerde Participatie
Hoewel het geografische component niet ontbreekt bij De BouwApp, Mett en Slim Melden (en dit voor veel organisaties ook voldoende kan zijn), gaan kaartgebaseerde tools zoals Maptionnaire, Smarticipatie, Survey123, PraatMee, Stakeholder Journey, en OpenStad hierin nog net een stapje verder. Deze platforms zijn doorgaans geschikter wanneer de kaart centraal staat in de participatie Deze platforms maken het mogelijk om feedback te koppelen aan specifieke locaties op een kaart, wat cruciaal is voor ruimtelijke ordening en stedelijke planning.
Maptionnaire, zoals ook wordt gebruikt door Smarticipatie, biedt diepgaande mogelijkheden voor data-analyse en zijn ideaal voor stedelijke planning en participatie. Dit stelt gebruikers in staat om gedetailleerde kaartvragen te stellen en feedback te verzamelen over ruimtelijke kwesties.
Survey123 is sterk geïntegreerd met het ESRI-platform en GIS-technologie, wat het zeer geschikt maakt voor organisaties die al werken met ArcGIS of andere ESRI-producten.
Stakeholder Journey biedt mogelijkheden om de ervaringen en tevredenheid van stakeholders in kaart te brengen gedurende de looptijd van projecten. Dit is nuttig voor projecten die gericht zijn op het monitoren van de betrokkenheid van verschillende belanghebbenden.
OpenStad biedt een open-source optie die flexibel aanpasbaar is, wat ideaal is voor gemeentes en organisaties die maatwerkoplossingen nodig hebben.
PraatMee onderscheidt zich door het gebruiksgemak, terwijl het aan de achterkant toch alle voordelen van een GIS-platform heeft. Dit maakt het eenvoudig om bijvoorbeeld gebiedsontwerpen en andere kaartlagen in te laden om zo ruimtelijke plannen en ideëen aan bewoners te presenteren. Ook de reacties die gekoppeld zijn aan punten, lijnen en vlakken op de kaart, kunnen worden geëxporteerd als GIS-bestand of Excelsheet. Deze functies, gecombineerd met de mogelijkheid om de tool aan te passen aan de eigen huisstijl en eenvoudig te gebruiken formulieren, maken PraatMee een flexibele oplossing voor diverse participatieprojecten.
Conclusie
De keuze voor een participatietool hangt af van de specifieke behoeften en doelen van je project. Tools zoals Mett, GoVocal, De BouwApp, en Slim Melden zijn ideaal voor doorlopende communicatie en betrokkenheid. Voor geografisch gerichte projecten zijn PraatMee, Maptionnaire, Smarticipatie, Survey123, Stakeholder Journey, en OpenStad de beste opties. Voor diepgaande inzichten en specifieke feedback zonder locatiegebonden beperkingen zijn Swipocratie, Synthetron, QandR, en Wevaluate waardevolle keuzes.
Wil je ontdekken hoe PraatMee jouw participatieprojecten kan versterken? Of wil je dat wij meedenken bij het kiezen van een participatieplatform en -aanpak passend bij jouw project? Vraag een demo aan en zie hoe je effectief in contact kunt komen met je inwoners en stakeholders.